جدید

انجام بازی های آزاد توسط کودکان بر سلامت فیزیولوژیکی و روانی آنها تأثیر مثبت می گذارد.
توجه به سلامت عملکرد عصب واگوس مغز ، نتایج مثبت فراوانی را به همراه دارد.
مطالعات اخیر نشان می دهد که انجام بازی های آزاد توسط کودکان، باعث بهبود عملکرد عصب واگوس آنها می شود.

من و همکارانم طی مطالعات جدید خود که به تازگی جزییات آن را منتشر کرده ایم (گلیسون و همکاران ، ۲۰۲۱) به بررسی تأثیرات مثبت انجام بازی بر رشد فیزیولوژیکی کودکان ( به ویژه عملکرد عصب واگوس) پرداختیم.

ما در مطالعات خود به بررسی تاثیرات سیستم تکامل بشری بر روی سلامت کودکان و بزرگسالان (از جنبه های فیزیولوژیکی ، اجتماعی ، اخلاقی) می پردازیم. انجام بازی های آزاد با دیگران ( به ویژه با افراد با سنین مختلف) بخشی از میراث تکامل بشری به شمار می رود. مولفه های سیستم تکامل بشری در کودکان که به نوعی با میزان سلامتی و رفاه آنها ارتباط دارد ، عبارتند از: شیردهی ، ایجاد جوی مناسب برای پذیرش عضو جدید خانواده، لمس مثبت(نوازش و یا در آغوش گرفتن کودک) و اجتناب از لمس منفی( تنبیه بدنی و سایر آزار های جسمی) ، مراقبت کامل ، بردن کودک به طبیعت ( با هدف برقراری ارتباط با طبیعت) و استفاده از شیوه های معمول درمانی.

در این مطالعه ، به بررسی اثرات انجام بازی های آزاد بر عملکرد عصب واگوس پرداختیم. بازی های آزاد شامل بازی های خودجوش و ابتکاری می شود که توسط خود کودکان ابداع می شوند و نه فعالیتهای ورزشی سازماندهی شده و یا فعالیتهایی که افراد بزرگسال آنها را هدایت می کنند.

مطالعات انجام شده بر روی حیوانات

مطالعات انجام شده بر روی حیوانات نشان می دهد که انجام بازی های آزاد بر رشد مغزی و اجتماعی گونه های جانوری نیز تأثیرات فراوانی دارد. انجام بازی ها و فعالیت های مشابه از لحاظ اپی ژنتیکی (“روشن و یا خاموش”) به طور مستقیم بر روی بیش از ۱۲۰۰ ژن تأثیر می گذارد. (بورگارت ، ۲۰۰۵). انجام بازی بر روی سیستم های خود کنترلی کودکان نیز تاثیری مثبت دارد (صبر و تحمل برای برای دریافت پاداش،سیمور و هرویگ ، ۲۰۰۵) که باعث می شود که کودکان احساسات خود را بهتر کنترل کنند ( لفرنیر ۲۰۱۱، لیندزی و کالول ۲۰۱۳). انجام بازی همچنین باعث بهبود کارکرد اجرایی کودکان می شود(تیبودو و همکاران ۲۰۱۶).

رابطه میان انجام بازی های آزاد در کودکان و بهبود عملکرد فیزیولوژیکی

ما اولین گروه تحقیقاتی بودیم که به بررسی رابطه میان انجام بازی های آزاد در کودکان و بهبود عملکرد فیزیولوژیکی آنها پرداختیم.

سیستم های فیزیولوژیکی سازگار بخشی از وجود یک فرد سالم را تشکیل می دهند. سازگاری بدین معناست که بدن انسان قادر است خود را با شرایط موجود وفق دهد (افزایش ضربان قلب در زمان هایی که تحت فشار هستیم و یا کاهش آن در حین استراحت). بازی کردن باعث تقویت سیستم های فیزیولوژیکی سازگار می شود.

ما با اندازه گیری میزان آریتمی سینوسی تنفسی (RSA) و بررسی نحوه عملکرد و سازگاری عصب واگوس (طولانی‌ترین عصب مغزی و دهمین زوج از اعصاب مغزی است که در بلعیدن غذا، صحبت کردن و فعالیت‌های پاراسمپاتیک نقش دارد) به مطالعه میزان سازگاری فیزیولوژیکی افراد پرداختیم. عصب واگوس به عنوان بخشی از سیستم پاراسمپاتیک ، باعث مهار سازوکارهای تهدید کننده سیستم عصبی سمپاتیک (ترس از پرواز، درگیری های فیزیکی ، سرما زدگی) بدن ما می شود. ما از واکنش های عصبی واگوس به عنوان “تن وگال” یاد می کنیم. عملکرد بهتر تن وگال با احساسات مثبت و کارکردهای اجرایی ما ارتباط مستقیم دارد.

میزان آریتمی سینوسی تنفسی

میزان آریتمی سینوسی تنفسی با اندازه گیری میزان ضربان قلب و بررسی متغیرهای تنفسی در شرایط استراحت و استرس محاسبه می شود.میزان واکنش های ثابت تن وگال در یک نقطه زمانی معین و در شرایط استراحت اندازه گیری می شود( شرایط معیار). میزان واکنش های متغیر تن وگال نیز در شرایط مختلف اندازه گیری می شود ( غیر استرس زا به استرس زا و استرس زا به غیر استرس زا). شدت واکنش های متغیر تن وگال با میزان سازگاری عصب وگال در برابر محرکه های احساسی رابطه مستقیم دارد.

شرکت کنندگان در واقع مادران و کودکانی بودند که به عنوان بخشی از برنامه مطالعاتی طولانی مدت ما در این آزمایشات شرکت کردند. کودکان شرکت کننده در آزمایشگاه ، حدودا پنج ساله بودند. در آن آزمایشگاه ۷۸ جفت (مادر و کودک) حضور داشتند که اطلاعات تمام آنها به طور کامل در سیستم ثبت شده بود.

ما به منظور دستیابی به اطلاعاتی در مورد نحوه انجام بازی های مختلف توسط کودکان حاضر در آزمایشگاه ، پرسشنامه ای را در اختیار مادران قرار داریم. ما با تکمیل این پرسشنامه می توانستیم به اطلاعات مهمی در رابطه با نحوه کارکرد سیستم تکامل بشری در کودکان دست پیدا کنیم. (گزارش مربوط به سیستم تکامل بشری در کودکان؛ ناروائز و همکاران ، ۲۰۱۹). ما با مطرح کردن دو سوال به بازی آنها نمره دادیم:

۱.کودک شما در هفته گذشته چند ساعت مشغول انجام بازی در خارج از محیط خانه بوده است (بازی هایی که توسط خود کودکان سازماندهی شده می شود و نه دیگران)؟

۲.کودک شما در هفته گذشته چند ساعت مشغول انجام بازی در داخل محیط خانه بوده است (بازی هایی که تنها توسط کودکان سازماندهی شده و شامل انجام بازی های رایانه ای نمی شود)؟

ما در ۳ حالت مختلف میزان آریتمی سینوسی تنفسی کودکان را اندازه گیری کردیم:

۱.حالت بدون استرس اولیه (تماشای ویدئویی از پرواز پروانه ها)

۲.حالت استرس زا (تکمیل پازلی سه بعدی همراه با محدودیت زمانی)

۳. حالت بدون استرس نهایی (تماشای فیلم نوزادان شاد).

طبق نتایج بدست آمده، میزان واکنش های ثابت تن وگال در کودکان با مدت زمانی که آنها در هفته گذشته به انجام بازی های آزاد اختصاص دادند، ارتباط مستقیم دارد. با این حال نتایج نشان داد که انجام بازی های آزاد هیچ تاثیری بر میزان واکنش های متغیر تن وگال ندارد.

نتیجه گیری نهایی

“انجام بازی در کودکان، در کل باعث بهبود عملکرد تن وگال نشد، این بدان معناست که افزایش مدت زمان انجام بازی های آزاد، تاثیر چندانی در بهبود واکنش های مرتبط با عصب واگوس ندارد(عامل زمان تاثیری بر عملکرد آن ندارد). در آزمایش های صورت گرفته، هیچ شواهدی مبنی بر تأثیر انجام بازی های آزاد بر سرعت واکنش های خودکار مغز به عوامل استرس زای خارجی وجود ندارد. اگرچه نتایج بدست آمده با این واقعیت که انجام بازی های مختلف به عنوان مکانیزمی موثر برای مقابله با استرس شناخته می شود، در تضاد است (سیوی ، ۲۰۱۰ ؛ یوگمن ، ۲۰۱۸) ، اما تحقیقات انجام شده بر اثر بخشی انجام بازی های آزاد در کاهش استرس ناشی از چالش های شناختی ، اجتماعی و یا چالش های احساسی و در کل در هنگام قرار گرفتن در موقعیت های استرس زا تاکید دارد (بارنت و استورم ، ۱۹۸۱).

بنابراین تجربه کلی انجام بازی های متخلف علاوه بر کاهش اضطراب ناشی از عوامل استرس زای خارجی، ممکن است در رشد فیزیولوژیکی کودکان نیز نقشی موثر داشته باشد، اما تشخیص دقیق تأثیرات انجام بازی بر فیزیولوژی بدن و به تبع آن بر واکنش های مغز به عوامل خارجی مستلزم اندازه گیری میزان دقیق آریتمی سینوسی تنفسی کودکان در زمان ظهور عوامل استرس زا و در حین انجام بازی می باشد. ”

انجام بازی و میزان واکنش های ثابت تن وگال

مطالعات انجام شده نشان می دهد که میان انجام بازی و میزان واکنش های ثابت تن وگال ارتباطی مستقیم وجود دارد که البته سایر تحقیقات انجام شده نیز بر تاثیرات مثبت انجام بازی در کودکان تاکید دارد( مانند بهبود عملکرد شناختی و همچنین عملکرد قسمت پیشانی مغز (تایر و همکاران ، ۲۰۰۹). مطالعات انجام شده توسط ما، همسو با سایر تحقیقات صورت گرفته ، نشان می دهد که انجام بازی های آزاد توسط کودکان تاثیر فراوانی بر میزان سلامتی و رفاه آنها دارد.

بازی به طرق مختلف باعث بهبود سلامت کودکان می شود (یوگمن و همکاران ، ۲۰۱۸). در کل می توان گفت که انجام بازی به عنوان بخشی از میراث تکاملی بشر، باعث افزایش سلامتی و رفاه همه گروه های سنی می شود (گری ، ۲۰۱۳). همانطور که همکار سابقم ، پیتر گری می گوید : بازی فقط برای بچه ها نیست!